کد مطلب:49328 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » قرآن

از ديدگاه احاديث ، مراد از خيرالبريه در آيه 7 سوره بينّه چه كساني هستند؟

درست است كه مفهوم آيه ، مفهوم وسيع و گستردهاي است ، و منحصر به شخص يا اشخاص معيني نميباشد، ولي در روايات متعدد اسلامي كه در منابع حديث اهل سنت و شيعه آمده است، انگشت روي اشخاصي گذارده شده كه در صف اول از صفوف «خيرالبريّه»، و بهترين مخلوقات خدا قرار دارند.

دقّت در محتواي اين احاديث ، بسياري از حقايق را كه تا كنون براي گروهي در پردة ابهام باقي مانده است ميتواند روشن سازد، و پاسخ روشني براي بسياري از اتهامات ناآگاهان باشد.

در اينجا توجه خوانندگان را به بخشي از اين روايات جلب ميكنيم

1 ـ مفسّر معروف «سيوطي» در «الدّرالمنثور» ، در ذيل آيه از «ابن عساكر» از «جابر بن عبدالله» نقل ميكند كه ما خدمت پيامبر (ص) بوديم كه علي (ع) به سوي ما آمد ، هنگامي كه چشم پيامبر (ص) به او افتاد ، فرمود «وَالَّذي نَفْسي بِيَدِهِ اِنَّ هذا وَ شيعَتَهُ لَهُمْ الْفائِزُونَ يَوْمَ الْقِيامَهِ ، وَنَزَلَتْ ، اِنَّ الذَّينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوالصّالِحاتِ اُولئِكَ هُمْ خَيْرُ البَرِيَّهِ فَكانَ اَصْحابُ النَّبِيِ (ص) اِذا اَقْبَلَ عَلِيٌ (ع) قالُوا جاءَ خَيْرُ الّبَرِيَّهِ»! (الدر المنثور 4/379)

[پيامبر (ص) فرمود قسم به كسي كه جان من به دست او است ، اين مرد و شيعيان او ، رستگاران در روز قيامتند، و آيه «اِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوالصّالِحاتِ اُولئِكَ هَمْ خَيْرُ الْبَرِيَّه» نازل شد ، از اين رو اصحاب پيامبر (ص) هنگامي كه علي (ع) ميآمد ميگفتند خيرالبريّه (بهترين مخلوقات خدا) آمد]!

2 ـ در روايت ديگري از ابن عباس ميخوانيم هنگامي كه آيه «اِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوالْصّالِحاتِ اُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَهِ» نازل شد پيامبر اكرم (ص) به علي (ع) فرمود

«هُوَ اَنْتَ وَ شيعَتُكَ تَأتي اَنْتَ وَ شيعَتُكَ يَوْمَ الْقيامَهِ راضينَ مَرْضيِيْنَ وَ يَاتي عَدُوُكَ غَضْباناً مُقْمِحينَ» (شواهد التنزيل 2/357)

[تو و شيعيانت در روز قيامت خيرالبريه (بهترين مخلوقات) هستيد ، هم خدا از شما راضي است و هم شما از خدا راضي هستيد ، ولي دشمن تو خشمگين و در زحمت (و عذاب) است] (در بعضي از نسخههاي حديث «مقحمين» آمده كه به معني بالا نگاه داشتن سر به وسيله غل و زنجير است.)

3 ـ در حديث ديگري از «ابو برزه» آمده است هنگامي كه پيامبر اكرم (ص) اين آيه را تلاوت فرمود، رو به علي (ع) كرد و گفت «هُمْ اَنْتَ وَ شيعَتُكَ يا عَلِي وَ ميعادُ ما بَيْني وَ بَيْنَكَ الْحَوْضُ»! (شواهد التنزيل 359، ح 1130) [خير البريّه تو و شيعيانت هستيد اي علي! ، و وعدة من و تو كنار حوض كوثر است].

كوتاه سخن اينكه احاديث مربوط به «خير البريّه» را گروه زيادي در منابع معروف اسلامي نقل كردهاند ، و از بهترين دلائل براي افضليت علي (ع) نسبت به همة مسلمين و صحابه رسول خدا (ص) بعد از آن حضرت است .

اين در حالي است كه دشمنان علي (ع) به خاطر عداوت آن حضرت در عصر تاريك و ظلماني بنياميه، اصرار بر كتمان فضائل او داشتند و دوستانش به خاطر وحشت از آن جانيان سفاك فضائل او را كتمان ميكردند ، ولي با نهايت تعجب اين فضائل بزرگ تمام اين دورانهاي تاريك را پشت سر گذاشته و بعد از اين همه قرون و اعصار به دست ما رسيده است ، و اين نيست جز با امداد الهي.

به هر حال از اين احاديث به ضميمه آية شريفه دو نكته به خوبي استفاده ميشود

1 ـ افضليت علي (ع) نسبت به همة ياران پيامبر (ص)، و از آنجا كه مقدم داشتن غير افضل بر افضل كاري است زشت و ناپسند ، به هيچ حسابي نميتوان غير او را بر او مقدم داشت ، و بنابراين بايد نخستين خليفه و جانشين پيامبر (ص) او باشد، خواه تعيين خلافت از سوي خدا باشد – كه ما به آن معتقديم – يا از سوي خلق و مردم ؟ كه گروهي ديگر به آن عقيده دارند.

2 ـ نكته ديگري كه از اين احاديث متعدده به دست ميآيد، اين است كه نامگذاري پيروان علي (ع) به «شيعه» چيزي است كه در زبان پيامبر اكرم (ص) بارها آمده است ، و آنها كه با اين عنوان دشمني ميكنند ، و از آن نفرت دارند ، و گاه «شين» آن را دليل بر «شوم» و «شر» گرفتهاند، در واقع با پيامبر اسلام (ص) به مخالفت برخاسته و العياذ بالله نسبت به سخنان او ابراز نفرت ميكنند ، و به يقين اگر آگاهانه اين سخن را بگويند كارشان مشكل است ، چه بهتر كه بگوئيم از اين روايات نبوي بيخبر بودهاند.

آري لقب شيعه، موجب نفرت نيست، تاج افتخاري است كه كه پيامبر اسلام (ص) طبق اين روايات كثيره معتبره بر سر پيروان مكتب علي(ع) زده است.

---

پيام قرآن ج 9

حضرت آيت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران